Muris Muvaazası Nedeniyle Tapu İptal Tescil Davası ve Tenkis Davaları
- MURİS MUVAAZASI NEDENİYLE TAPU İPTAL VE TESCİL DAVALARI
Muris muvazaası, gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek isteyen miras bırakanın, mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için asıl amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmesidir. Bu durumda Yargıtay, saklı pay sahibi olsun olmasın, tüm mirasçıların dava açarak resmi sözleşmenin muvaaza nedeniyle geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Uygulama sıkça rastlanıldığı gibi, mirasçılardan bazılarını miras hakkından kısmen veya tamamen yoksun bırakmak amacıyla ölüme yakın günlerde, miras bırakan taşınmaz mallarının bir kısmını veya tümünü mirasçılardan birine veya birkaçına bağışlamakta, bağışlama isteği satış işleminin arkasına saklanmaktadır. Oysa ömrü boyunca elden çıkarmayı düşünmeyen bir kimsenin ölümüne yakın günlerde mirasçılardan birine satması, mal kaçırma saikini ortaya koymaktadır.
Miras bırakanı muvaazalı işlem yapmaya sevk eden nedenler neler olabilir?
- Miras bırakan kimsenin yaşlılığında ve ölümünden çok kısa süre önce yaptığı temlikler,
- Erkek çocukların kızlara üstün tutulması,
- İkinci ya da son eş faktörü,
- Zayıf durumda olan mirasçının güçlendirilmesi,
- Miras bırakanın kendine yakın olan kişilere temlikleri,
- Beşeri ilişkiler, bulunulan yerin gelenek ve görenekleri.
Muvazaa def’i ya da dava yoluyla her zaman ileri sürülebilir.
- TENKİS DAVASI
Tenkis davası, saklı paylı mirasçıların, hakimden miras bırakanın tasarruf oranını aşan kazandırmalarının bu oranda etkisizleştirilmesini talep ettikleri davadır. Bu davadaki talep doğrultusunda verilecek kararla, miras bırakanın yaptığı bazı işlemler kısmen veya tamamen geçersiz olacaktır.
Tenkis davası ancak miras bırakanın ölümü halinde açılır. Saklı paylı mirasçılar, henüz miras bırakan sağken tenkis davası açamazlar. Böylelikle bir kimse, kendi miras haklarını etkisizleştirecek şekilde varını yoğunu başkasına bağışlayan miras bırakanının bu işlemlerine karşı harekete geçmek için ölümünü beklemek zorundadır.